Als je een kachel wilt kopen die meerdere uren, nadat de laatste vlam gedoofd is, nastraalt dan is het erg belangrijk dat je je goed laat adviseren om teleurstellingen te voorkomen. De aankoop van een kachel is tenslotte een grote investering voor heel wat jaren stookplezier.
Vooral over speksteenkachels en kachels met accumulatiestenen krijgen we vaak de vraag hoe lang de kachel na kan stralen. Omdat nastraling een subjectief begrip is en iedereen hier andere verhalen over vertelt is het goed om deze discussie te objectiveren en ook verschillende soorten kachels te onderscheiden. Een belangrijk aspect is vooral dat energie er maar één keer is en als je dus een kuub hout verstookt kunnen daar geen wonderen mee verricht worden. Het rendement (efficiency) van een kachel bepaalt hoeveel warmte je hier van krijgt. Het type kachel bepaalt op welke manier de warmte verspreid wordt en hoe je de warmte ervaart. Een algemene regel is hoe meer massa (spek)steen hoe meer uren de kachel na kan stralen nadat het vuur gedoofd is. Het duurt dan natuurlijk ook langer voordat de kachel warmte af kan geven omdat de warmte eerst opgeslagen wordt in de steen. Bij een kachel met veel massa wordt de vermogenspiek daardoor afgevlakt. Dit is ook goed terug te zien in de grafiek.
In grote lijnen komt het per soort kachel op het volgende neer:
Je ervaart snel de warmte, maar de kachel koelt ook relatief snel weer af. De stralingswarmte is vooral voelbaar in de buurt van de kachel.
Je ervaart snel de warmte, maar de kachel koelt ook relatief snel weer af. De convectiewarmte wordt gelijkmatig verspreid in de leefruimte door luchtstroming.
Combinatie van convectiewarmte en stralingswarmte.
Hetzelfde effect als bovengenoemde kachels maar dan met een klein beetje langere nastraling dankzij de speksteen. Hoe meer (spek)steen massa, hoe langer de nastraling dus bij een kachel met alleen een bovenplaat van speksteen is dit effect te verwaarlozen.
Dit zijn doorgaans kachels met een frame van gietijzer maar verder volledig van speksteen, het zijn zware kachels die nog wel verplaatsbaar zijn met behulp van een palletwagen. Deze kachels stralen nog uren na nadat de laatste vlammen gedoofd zijn en zorgen voor een behaaglijke soort stralingswarmte vergelijkbaar met zonnestralen. Er is geen of nauwelijks convectie waardoor mensen met astma dit als een prettige warmtebron ervaren.
Deze kachels zien er aan de buitenkant 'normaal' uit en zijn doorgaans van staal gemaakt, aan de binnenkant zijn de optionele accumulatiestenen (ook wel genoemd powerstones of heat memory system) verborgen waardoor dit soort kachels vaak wat hoger zijn. De thermostenen slaan de warmte op en geven daarna langdurig warmte af. Ook hier geldt weer.... hoe groter de massa steen, hoe langer de nastraling, maar ook hoe langer het duurt voordat de kachel warmte afgeeft, de meeste warmte wordt namelijk eerst opgeslagen.
Dit soort kachels worden element voor element, of steen voor steen, opgebouwd en zijn dus niet zo gemakkelijk te verhuizen. In verband met het gewicht is een stabiele, goed gefundeerde en vlakke ondergrond vereist.
De bovenstaande onderverdeling is grofweg gemaakt, er zijn ook combinaties mogelijk. Zo zijn er bijvoorbeeld massieve speksteenkachels waarbij ook convectie openingen gemaakt zijn waardoor je als gebruiker kunt kiezen of je snel (en dus ook kort) warmte wilt ervaren of dat je de warmte eerst op wilt laten slaan voor een langdurige warmte afgifte.
De meeste mensen verwachten bij een speksteenkachel dat er nog uren nadat je gestopt bent met stoken veel stralingswarmte van de kachel af komt. Dat is in het begin ook zo maar dit zwakt naar verloop van tijd snel af (wederom afhankelijk van de hoeveelheid steen). Je merkt echter wel, net zoals bij een lage temperatuurverwarming zoals vloerverwarming, dat de woonruimte 'van de kou af' is. In feite is de nastraling theoretisch gezien pas ten einde als de kachel dezelfde temperatuur heeft gekregen als de omgeving en dat duurt heel erg lang. Tegen die tijd is de nastraling natuurlijk wel minimaal geworden.
Bron van de grafiek: Nordpeis
